اپیزود 10: چطور از فایل‌های خام خروجی بگیرید؟

بسته به کیفیت لنزی که استفاده می‌کنید یا بسته به فاصله کانونی لنز (یعنی مثلا اینکه لنزتون چقدر واید هست. زاویه‌ش دیدش چقدر باز هست و اینها)، احتمالا یک سری اعوجاج‌ها رو در تصویر می‌بینین. یعنی این همون فرق مهم بین لنز‌های ارزان قیمت و لنز‌های با کیفیت و گرانقیمت هست. هر چقدر لنزی که استفاده می‌کنید ارزان‌تر باشه و توش از عدسی‌های بی‌کیفیت‌تری استفاده شده باشه، شکست نور توش بدتر می‌شه و اشکالات تصویر هم توش بیشتر می‌شه.

اگر چه هیچ چیزی جای استفاده از لنز های گران قیمت را نمی‌گیرد اما ویرایشگر نرم افزار فتوشاپ این امکان رو داره تا حد زیادی اشکالات ناشی از عدسی‌ها را برطرف کند. در اینجا من ترجیح می دهد که دو تا فایل دارم که هر کدام از آنها به نحوی دچار اشکالات حاصل از لنز هستند. من این دو فایل را انتخاب می‌کنم و با زدن دکمه های Ctrl+R این دو فایل رو در داخل ویرایشگر فایل خام باز می‌کنند.

در اینجا ابتدا باید تفاوت بین دو نوع تصحیح اشکالات لنز را توضیح بدهم. یک وقت‌هایی، خود شما حواستان به زاویه دوربین نبوده است. این مورد را در پادکست‌های نورنگار هم به طور کامل توضیح دادم. مثلا کج بودن خط افق در عکس های منظره، مربوط به لنز نیست. در این مواقع خود شما هستید که دوربین را کج گرفته‌اید. همچنین گاهی اوقات هم هست که اعوجاج، در واقع تاثیر پرسپکتیو است. مثلا فرض کنید رو به یک دیوار ایستاده‌اید و می‌خواهید از آن عکس بگیرید. اگر دوربین شما، کاملا روبه دیوار نباشد و نسبه به دیوار، زاویه داشته باشد، باز هم این کج بودن کادر را مشکل اعوجاج لنز نمی‌نامیم. بلکه خود شما باعث آن شده‌اید. البته این اشکال هم راه دارد و به راحتی می‌توانید در فتوشاپ اون رو تصحیح کنید که در اپیزود بعدی درباره آن می‌گویم.

اما همونطور که گفتم بخشی از این اعوجاج هم مربوط به لنز دوربین است یعنی گاهی اوقات عدسی های خود لنز هستند که باعث اعوجاج میشوند و نتیجه‌اش هم می‌شود عکس هایی که انگار برجستگی دارند و باد کرده‌اند یا فرورفتگی دارند و گود هستند. این مشکلات لنز‌ها هم همیشگی هست. یعنی وقتی یک لنزی، در یک زاویه خاصی دچار اعوجاج می‌شود، همیشه در همان زاویه، همان اشکال را دارد. آن اشکال، همواره تکرار می‌شود و همه هم درباره آن می‌دانند. به همین خاطر، مهندسان ادوبی، لنز‌های مشهور را در فاصله‌های کانونی مختلف، تست می‌کنند و اشکالات آنها را در میارن و براساس آن یک الگوریتم تعریف می‌کنند که این اشکالات رو برطرف کنه. یعنی یه سری ویرایش‌ها رو براش درست می‌کنن که شما یه دکمه بزنید و اون اشکالات خودبخود برطرف بشه. خیلی خوبه دیگه.
این طور هم نیست که مثلا فقط لنز‌های کیت اشکال داشته باشن و باقی لنز‌ها خوب باشن، یا مثلا فکر کنین چون حالا یک لنز رو از نورنگار خریدین و اصله و گارانتی داره، هیچ مشکلی نداره. نه. این مشکلات، در مورد همه نسخه‌های اون لنز‌ها وجود داره. مثلا عکس این دیوار، با لنز 24-105mm کانن گرفته شده، دوربین اون هم Canon 5Ds بوده. نکته جالب‌تر اینکه قرار هم نیست فقط تو زاویه‌های خیلی باز و واید اشکال باشه، چون می‌بینیم که این عکس تو فاصله کانونی 105mm گرفته شده، اما هم کناره‌های تصویر تیرگی داره و هم یک اعوجاج خیلی کمی رو روی این خطوط موازی روی عکس می‌بینیم.
ممکنه بعضی‌ها اینطور فرض کنن که دیوار گوده. یا به قول ضرب‌المثل‌های فارسی زمین کجه. اما اگر به برگه Lens Correction بریم و روی گزینه Profile Corrections بزنیم، از اونجایی که این اشکالات قبلا بررسی و تصحیح شده، بلافاصله این اشکالات برطرف می‌شن. چون برنامه می‌تونه از روی اطلاعات Exif فایل بفهمه که این عکس با چه لنزی گرفته شده و از قسمت Lens Profiles این مدل رو انتخاب می‌کنه و اشکالات اونرو برطرف می‌کنه.
خیلی راحت می‌تونیم با خاموش و روشن کردن این گزینه، تاثیر اون رو ببینیم.

اما این تیرگی دور همیشه هم بد نیست. چون اصلا یه سری هستند که دوست دارد این تیرگی بیشتر باشه. کیا؟ عکاسان پرتره. عکاسان پرتره، معمولا خودشون یه کمی هم تیرگی دور رو بیشتر می‌کنن تا تمرکز چشم بیننده به سمت وسط کادر و سوژه‌هایی که اونجا دارن بیشتر بره. به همین خاطر، اگر بخواین می‌تونین با استفاده از گزینه Correction Amount مقدار Vignetting را هر چقدر می‌خواهید کم کنید. اما حواستون باشه. اگر یه وقتی عکس رو برش بزنین، یه تیرگی دور نامتقارن، در کنار تصویر باقی می‌مونه. یعنی مثلا یه کناره عکس تیرگی داره، یه کناره نداره. برای همین هم بهتره اگر می‌خواهید عکس رو ببُرید، به این گزینه دست نزنید.

اما همیشه هم کار به همین سادگی نیست. مثلا یه وقتایی هست که با یک لنزی عکس گرفتید که مشخصات و اشکالات اون لنز، توی دیتابیس برنامه فتوشاپ وجود نداره. بالاخره این برنامه هنوز نتونسته همه لنز‌های جهان رو به بانک اطلاعاتی خودش وارد کنه. اینطور وقت‌ها اگر اون عکس رو انتخاب کنین و Profile Correction رو انتخاب کنین، هیچ اتفاقی نمیفته. نه اینکه مثلا لنزتون ساخت یه شرکت معروف نیست یا برند نیست. نه! مثلا این عکس که یک پیاده‌رو رو نشون می‌ده، باز هم با کانن گرفته شده، اما لنزش، یک لنز تیلت‌شیفت بوده که چون کم کاربرد هست، هنوز پروفایل اون به فتوشاپ وارد نشده. بنابراین باید خودتون دست به کار بشین و از ابزارهای تصحیح اعوجاج لنز استفاده کنید. البته خود ادوبی یه ابزار رایگان داده برای اینکه بتونین پروفایل‌های مخصوص لنز‌هایی خودتون که تو این لیست نیستند رو بسازین و به اینجا اضافه کنین. توی labs.adobe.com هست، اما چون جزو درس ما نیست، ازش می‌گذریم و می‌ریم موضوع بعدی.

می‌رین توی همون برگه تصحیح اعوجاج لنز و اینبار روی برگه Manual می‌زنین. اینجا یه اسلایدر داره برای برطرف کردن Distortion. یعنی همون اشکال بالشتکی و بشکه‌ای و اینها. اشکال لنز رو تا جایی که می‌شه می‌گیریم (+2) و بعد دوباره به برگه Profile برمی‌گردیم.

اما اون اشکالی که گفتم، برای وقتایی که زمین کجه، اون رو چطوری درست می‌کنیم؟ خوب این یکی خیلی ساده‌ست. توی اون یکی عکس، مشکل کج بودن خط افق ربطی به لنز نداره. منظورم اینه که کاملا مشخصه دوربین کج گرفته شده. چون کل خیابون انگار سراشیبی داره. خود فتوشاپ می‌تونه این اشکال رو سریعا درک کنه. کافیه که روی دکمه Strighten Tool دوبار  کلیک کنین تا این شیب رو درست کنه.